Chúng ta thường chăm sóc những ngôi mộ bằng nỗi sợ hãi và tiếc thương/ Nhưng ít người chúng ta nhìn thấy cỗ xe tang lộng lẫy/ Trong tiếng trống tưng bừng/ Làm thần chết cũng hết phiền muộn
Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều
Linh hồn những con bò
Ra đi từ đêm
Và bây giờ, những con bò bóng tối, đã đến
Cánh đồng cuối cùng
Suốt đêm tiếng rống đàn bò
Rễn rĩ những cánh đồng câm lặng
Suốt đêm hơi thở đàn bò
Phả nóng một đêm mùa hạ
Chúng đã đi hết đường cày cuối cùng
Những chiếc ách biến mất gần sáng
Dấu chân chúng đã điểm chỉ
Trên những cánh đồng thế gian
Trong ban mai đàn bò mỗi lúc vàng rực
Và tan vào ánh sáng
Những tiếng rống vọng lại
Dàn kèn đồng trong xóm đạo nhỏ
đang tập buổi cuối cùng
để đón lễ phục sinh
giờ chỉ còn những đám mây
linh hồn của đàn bò
bay trên cánh đồng
của những con bò khác.
Những cánh bướm
Đâu đấy, một cánh bướm run rẩy, trong hơi thở tháng Giêng
Một cánh bướm như không có bởi mỏng hơn cả sự mơ hồ
Nhưng đã mở ra, ở đâu đó, một cánh bướm có thật
Không bởi màu sắc rực rỡ mà bởi như hơi nước đang tỏa
Chúng ta đổ ra quảng trường, chen lấn và xô đẩy
Một số ai đó gào thét và nhiều lúc đập phá
Và chúng ta quên đi, đâu đấy, trong những lùm cây bé bỏng
đang rộn rã mùa sinh nở côn trùng
Đâu đấy ánh sáng không bao giờ tắt trong cả những đêm
Và sự chuyển động mỗi lúc một mãnh liệt trong cái kén bất động
Rồi đột ngột xuất hiện, trong sự chờ đợi của đất đai, của cây cỏ và bầu trời,
một sự sống diệu kỳ với vẻ đẹp mong manh
Đâu đấy, không chỉ một đâu đấy, mà tràn ngập bất tận
Từ bóng tối đến ánh sáng, mở ra những cánh bướm
Và theo luồng hơi thở ấm áp và rộng lớn của tháng Giêng
Chúng mang vẻ đẹp của đời sống đi khắp thế gian
Mà không để lại một tiếng động nhỏ
Những con cá vàng
Những con cá vàng của đêm
Vây chạm vào bóng tối
Vang lên tiếng khánh ngọc
Và đôi mắt sáng mãi
Những ngọn đèn mùa thu
Không tắt…
Không tắt…
Bơi trên giấc ngủ chúng ta
Như trên bùn đen
Như trên lá mục ao đầm
Giống những bàn tay nhỏ
Vẫy mãi – những con cá
Những con cá toả sáng
Những mảnh lửa rực rỡ bay
Giấc mơ lộng lẫy, rực nóng
Trong rét lạnh thân xác
Khi chúng ta thức dậy
Ngập tràn mọi ngả đường
Những con cá biến mất
Trên mặt chúng ta hai hốc mắt tối
Những cái hang của bầy cá.
Người thổi kèn Rắn
Tựa tường, ngồi ngủ như đã quên thế gian
trên con đường ven biển. Chiếc kèn nằm bên đôi giày rách.
Những gì đã diễn ra khoảng khắc trước đó
giai điệu cây kèn, điệu múa con rắn, sự quyến rũ của nỗi sợ hãi.
Không trí tuệ, không pháp thuật, không phải những đồng xu,
chỉ sự điên rồ chăng? Của cả hai ta, không lời nào để nói.
Không đánh lừa được ai kể cả kẻ đần độn, chỉ đánh lừa chính mình
Ôi hai ta, những kẻ biết được sự trống rỗng trong âm nhạc ấy, trong vũ điệu ấy
Cả nỗi hoảng sợ ấy cũng không có thực
Bi kịch đến quá sớm khi ngày chưa tàn
Trong chiếc giỏ nhiều màu không còn con rắn nào
Nhưng không vì thế mà mọi chuyện kết thúc
Vẫn tựa tường ngồi ngủ, hỡi người thổi kèn rắn, du khách đến rồi đi
Bóng tối phủ lên người tấm vải đen, người vẫn không thức dậy
Phải chăng chính nọc độc của kẻ trong cuộc đã tìm cách giải thoát cả hai
khỏi sự trống rỗng, dối lừa từng nhân danh những điều huyền diệu
Thay lời nguyện cầu
Chúng ta thường chăm sóc những ngôi mộ bằng nỗi sợ hãi và tiếc thương
Nhưng ít người chúng ta nhìn thấy cỗ xe tang lộng lẫy
Trong tiếng trống tưng bừng
Làm thần chết cũng hết phiền muộn
Và tên tuổi chúng ta được khắc trên phiến đá lặng im
Lấp lánh và uy nghiêm
Như tên các vị thánh
Ít hơn nữa những người chúng ta
Tìm thấy âm nhạc tinh khiết trong buổi cầu hồn
Và gương mặt những nhạc công phường bát âm
Đắm say trong thế giới bí ẩn
Và càng ít hơn những người
Sau chén trà buổi tối
Ngồi trên tràng kỷnghe bài điếu văn viết cho mình
Vang lên với một giọng trầm
Trong một tối mùa thu tuyệt đẹp
Và lúc đó ở bên ngoài cửa sổ
Khu vườn giàn giụa trăng
Họ đã nhìn thấy vẻ đẹp diệu kỳ
Trong những gì luôn đe doạ người khác
NGUYỄN QUANG THIỀU
(Trích từ tuyển thơ Châu thổ)
