Thơ Trần Quang Quý: Mỗi bình minh một sân ga

VHSG- Nhà thơ Trần Quang Quý quê ở xã Xuân Lộc, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ. Đã từng là Bộ đội Biên phòng. Tốt nghiệp Đại học Văn hóa Hà Nội (Khóa II, Viết văn Nguyễn Du), Đại học Ngoại ngữ Hà Nội (Anh ngữ). Nguyên Tổng biên tập báo Gia đình & Xã hội, Phó Giám đốc – Phó Tổng biên tập NXB Hội Nhà văn… Hiện là Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà văn Hà Nội.

Trần Quang Quý đã xuất bản 12 tập thơ ở trong và ngoài nước (Mỹ, Ấn Độ, Ba Lan, Cộng hòa Séc, Đài Loan, Rumani…) và 6 tập văn xuôi gồm truyện ngắn, bút ký, tiểu luận, kịch bản phim truyện. Ông đã được trao nhiều giải thưởng các cuộc thi thơ, truyện ngắn, bút ký và Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2004 (tập thơ Giấc mơ hình chiếc thớt), năm 2012 (tập thơ Màu tự do của đất), năm 2019 (tập thơ Nguồn); Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2016.

Thơ Trần Quang Quý là kết tinh của văn hóa phù sa cổ miền trung du bên dòng sông Đà với cái hiện đại khi anh dấn thân, nương náu, chiêm nghiêm từ đô thị lớn bên sông Hồng để mang lại một trường thơ đầy tính đột phá, vừa cấu tứ chặt chẽ vừa bay bổng giàu sức sống, có sức vẫy gọi người đọc đồng sáng tạo. (PH)

 

Ga sáng

 

Chim mở giọng

những cuống lá dướn xanh

những đám mây chuẩn bị hầu đồng vòm trời

 

Đơn âm tí tách nảy mầm trên luống cày sự sống vạn vật

buổi sáng đánh thức những ký tự đêm

những giọt sương nhòe son

những đôi môi nhão ngủ

giấu tình yêu nhảy cóc ngoài lề giường truyền thống

giấu vụng dại còn phập phồng áo ngực

 

Thế giới xếp lại cấu trúc từ những điều nhỏ nhất một ngày

lên chuyến tàu đến ga bình minh

sẽ không ai có chỗ nếu không đặt hành trình

nếu không trả lại đêm các loại phí dịch vụ mà đêm còn ghi nợ

 

Nhưng vội vã thế nào tôi cũng nhất định mang theo

thứ ánh sáng ma mị và huyền diệu

vừa bắt đầu mắt em

vừa bắt đầu ngữ điệu trên đôi môi gió

 

Mỗi bình minh một sân ga

hú còi vào hiện thực

 

5/5/2014

 

Đàn sếu

 

Đàn sếu bay theo hình mũi tên

cất cánh từ mùa đông của những nghìn năm trước

bay miên man sang thế kỷ này vẫn đội hình không đổi

chỉ có thể đổi thay khát vọng chân trời

 

Những đôi cánh kéo khuông trời chuyển dịch

mũi tên xâu từng tảng mây trắng

xuyên qua mùa bão gió

xuyên qua những giá lạnh mùa đông cho một miền di trú

tiếng kêu thảng nỗi buồn biệt ly

 

Cứ mỗi lần ngước lên bầu trời tôi tự hỏi

có mật chỉ nào mà bầy sếu chỉ bay theo hình mũi tên

đội hình bay lập trình những nghìn năm

một mũi tên mở cánh tự do

tự do không gian

tự do dịch chuyển

kể cả không gian khác thói quen mình

trong thế giới từng ngày lồng nhau khát vọng

 

15/10/2013

 

Rửa xuân

 

Đầu năm xuống sông Đà

vốc một vốc nước rửa mặt

thấy nước rần rần chảy dọc cơ thể

thấy mùa xuân cây vườn thức lộc

xuyến chi gọi mùa áo trắng phơi mây

 

Vốc lên vốc nữa

mắt sáng trời non Tản

ngọn Ba Vì đang tu trong mây

núi tinh luyện để thành tĩnh tại

gió vuốt ve vẫn đứng tạc trời

 

Mùa xuân mãi trẻ đời người toan già

chưa kịp hẹn trăng đêm đã gà gáy

chưa đính ước ngày, ngày đã hoàng hôn

vốc một vốc thấy tay đầy biển

thấy cả những mặt người cũ mới

 

Đầu năm ra sông rửa mặt

tôi rửa mặt mình hay vừa rửa trần gian

tôi vốc sông rửa bụi quá khứ

vốc lên sự thật rửa về ngày mai

 

Làng Hạ Bì, Xuân Lộc,5/2/2019 (mùng 1 tết Kỷ Hợi)

Trong bình rượu bìm bịp

 

Đã rượu rồi, đôi mắt còn giương lên

trắng hận

giương một cái nhìn muốn nổ tung bình

 

Rượu không phải ngâm bìm

rượu ngâm số phận

ngâm những đường bay, ngâm trời xanh

và bầu trời chết trương trong màu rượu

 

Bổ gì, rượu bìm bịp?

khi ta uống là cạn li xác chết

ta uống cả những tiếng kêu thảm thiết

vẫn đang còn vỗ cánh ở ngoài kia

 

27/3/2014

 

Sáng nay, mùa Vu Lan

 

Sáng nay tôi đi qua heo may

sông Đà nằm trong sương giãi bày

thu vừa qua nắng hạ

gấp lại mùa rạc ve

không gấp được những cuộc đời gánh đa đoan nẻo gió

 

Sáng nay tôi đi qua đôi mắt

ai đứng kia bỏ lửng chân trời

những vệt nắng lỡ thì còn níu áo

dẫn tôi về Thanh Thủy mùa Vu lan

cây nhãn trước sân trĩu cành mà đâu bóng mẹ

đâu nghĩ mùa nay mẹ mãi xa rồi

nén hương con dâng, cây cau đứng chong chong và giàn trầu rủ lá

Vu lan mồ côi tôi đứa trẻ già

 

Cho tôi đong lại ngày thu trẻ

đã mờ xa ở phía sương rơi

cho tôi vay một nụ em cười

vá lại vết bầm trong thớ người muối mặn

dẫu có thể không bao giờ vá được

như tôi vừa vá rỗng trong tôi

 

Sáng nay tôi đi qua heo may

sông Đà cạn vắt dòng lên hoang sóng…

 

*Mùa Vu lan đầu tiên không Mẹ, 19/8/2018

(Mùng 9 tháng Canh Thân, Mậu Tuất)

 

Ở Xuân Lũng giờ này

 

Sông Thao nằm cong giặt những đụn mây

phơi ngang chiều Xuân Lũng

tôi bay bằng đôi cánh cảm xúc quanh những gò đồi

chim sẻ ríu ran gọi mùa về trên vòm cây tháng tư

hoa xoan vừa thoát tục

 

Tôi đi ngang bước chân em thời nhí nhảnh thiếu nữ

con đường sỏi tung tẩy tóc đuôi gà trong trò chơi trốn tìm

đi ngang một mỉm cười

đựng trong chiếc vại sành giấu kỷ vật

giấc mơ hồi hộp dậy thì

 

Lúa đang hạt, sông đang sửa soạn đầy

khói chiều miên man hôn lên nhũ xuân dịu dàng Xuân Lũng

vẳng tiếng gầu khua gầy mắt giếng sao khuya

hoa xoan rụng đầy tóc tuổi 18

còn một mùa hoa đắng đót khóc sau vườn

dẫn tôi về những viên sỏi trọc đầu rúc rích trong trò chơi Ô ăn quan

về đâu nữa trong em, cánh cửa bảo tàng ký ức tâm hồn

còn dâng hiện vật?

 

Ngoài kia sông Thao nôn nao xuôi, bỏ lại tôi mắc cạn lưng đồi

mắc cạn bầu ngực em hổn hển ngõ vắng

tôi lần cởi từng nút xuân Xuân Lũng

 

Phú Thọ, 21/4/2014

 

Bài hát của chiếc giầy

 

Vang lên tiếng rống đàn bò trong chập choạng hoàng hôn

đồng cỏ ngân điệu gió

tiếng móng gõ mỏng dần trên con đường gập ghềnh xa

bài hát của chiếc giày cất điệu

điệu bàn chân nhấc từng bước người

 

Tôi nghe ngữ điệu và tiết tấu từ xa xưa xưởng thợ

ghim những mảnh ký ức

những miếng da uốn lượn khuôn hình bằng nghệ thuật cắt dán

những bàn tay khâu sức bền năm tháng

khâu đắng đót buồn vui, khâu hy vọng

 

Và ở đó có cuộc đời vừa bước ra khỏi giày

lại có cuộc đời vừa tự buộc trong giày

cùng thắt cởi một sợi dây thời vận

cả những bàn chân rộp phồng rỉ máu

nhốt trầm tích những nẻo đường sinh kế và chinh phạt

 

Chiếc giày ngân số phận những bước chân

ngay phút cờ hoa và rền rã kèn đồng

có ai nghe được khát vọng con đường mà nó thích

ngoài tất thảy mệnh lệnh?

 

Ngoại trừ khúc bi ca người thợ

khâu cả đời mình lên số đo chân người khác

 

1/9/2014

 

Giăng mắc

 

Chày thậm thụt em nếp thơm mùa mới

lòng cối đá đựng dẻo nụ cười

thình thịch thùm thụp

lườn cong xỏa yếm

tơ tằm giăng ai từ độ mùa xuân

 

Bánh dầy dính tôi đầy lên môi xưa

má lúm đồng tiền xoắn mắt giai tơ

mớ bảy mớ ba phấp phới hội làng thi nhau thình thịch

kìa em ngày xưa

hay em bây giờ

dậy thì mắt nhau con đê bờ cỏ

trăng cởi nụ nhau thả hương vào gió thả trời ngẩn ngơ

 

Trời rót hương em vào tôi Tây Hồ

lá sen mở lòng bọc thơm mùa cốm

tôi đi trong xưa hay vừa em sen

tôi đi mùa thu

em còn ngực hạ

nhịp chày hồn xưa, hồn xưa ướp thời gian truyền lại

 

Ai đâu thì đâu tôi còn hẹn cũ

lời hẹn ngàn năm buộc tôi giăng mắc, buộc tôi men bút

là tôi mắc nợ một làn hương xưa

 

4/9/2020

 

Giọng

 

Có người ngọng thành quen đến nỗi quên mình ngọng

ngữ âm lạc mãi vùng hoang ngữ

méo đi ngược tròn, tròn đi méo giọng

ngọng ở góc làng, ngọng loanh quanh nửa quê nửa phố

ngọng lên xe hoa

ngọng nhà không số

ngọng huyên thuyên vào cả diễn đàn

 

Như buổi sáng khấp khểnh tiếng chim lạc điệu

gặp xóm ngọng đàn, gặp ngày ngọng lẻ

cũng lẽ thường, chẳng có gì đáng kể

chỉ ngại thói đời ngọng cả tư duy

 

Nhưng sự ngọng không dễ cắt rốn thói quen cố hữu

như một ngày qua ngõ gặp bước chân ngọng phố về làng

có con đường ngọng cả bàn chân

có đôi mắt ngọng nhìn sự thật

 

Trong thế giới đa thổ ngữ và đa giọng diễn đàn

cả một bầu trời ngữ âm cất cánh

chỉ sợ khi sự ngọng không còn biết cách lặng im

và đáng sợ hơn giữa mập mờ ngữ điệu

không biết giọng kia ngọng thật

hay vờ?

 

26/8/2011

TRẦN QUANG QUÝ