
VHSG- Nhà thơ Trần Quang Quý quê ở xã Xuân Lộc, huyện Thanh Thủy, tỉnh Phú Thọ. Đã từng là Bộ đội Biên phòng. Tốt nghiệp Đại học Văn hóa Hà Nội (Khóa II, Viết văn Nguyễn Du), Đại học Ngoại ngữ Hà Nội (Anh ngữ). Nguyên Tổng biên tập báo Gia đình & Xã hội, Phó Giám đốc – Phó Tổng biên tập NXB Hội Nhà văn… Hiện là Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà văn Hà Nội.
Trần Quang Quý đã xuất bản 12 tập thơ ở trong và ngoài nước (Mỹ, Ấn Độ, Ba Lan, Cộng hòa Séc, Đài Loan, Rumani…) và 6 tập văn xuôi gồm truyện ngắn, bút ký, tiểu luận, kịch bản phim truyện. Ông đã được trao nhiều giải thưởng các cuộc thi thơ, truyện ngắn, bút ký và Giải thưởng Hội Nhà văn Việt Nam 2004 (tập thơ Giấc mơ hình chiếc thớt), năm 2012 (tập thơ Màu tự do của đất), năm 2019 (tập thơ Nguồn); Giải thưởng Nhà nước về Văn học nghệ thuật năm 2016.
Thơ Trần Quang Quý là kết tinh của văn hóa phù sa cổ miền trung du bên dòng sông Đà với cái hiện đại khi anh dấn thân, nương náu, chiêm nghiêm từ đô thị lớn bên sông Hồng để mang lại một trường thơ đầy tính đột phá, vừa cấu tứ chặt chẽ vừa bay bổng giàu sức sống, có sức vẫy gọi người đọc đồng sáng tạo. (PH)
Ga sáng
Chim mở giọng
những cuống lá dướn xanh
những đám mây chuẩn bị hầu đồng vòm trời
Đơn âm tí tách nảy mầm trên luống cày sự sống vạn vật
buổi sáng đánh thức những ký tự đêm
những giọt sương nhòe son
những đôi môi nhão ngủ
giấu tình yêu nhảy cóc ngoài lề giường truyền thống
giấu vụng dại còn phập phồng áo ngực
Thế giới xếp lại cấu trúc từ những điều nhỏ nhất một ngày
lên chuyến tàu đến ga bình minh
sẽ không ai có chỗ nếu không đặt hành trình
nếu không trả lại đêm các loại phí dịch vụ mà đêm còn ghi nợ
Nhưng vội vã thế nào tôi cũng nhất định mang theo
thứ ánh sáng ma mị và huyền diệu
vừa bắt đầu mắt em
vừa bắt đầu ngữ điệu trên đôi môi gió
Mỗi bình minh một sân ga
hú còi vào hiện thực
5/5/2014
Đàn sếu
Đàn sếu bay theo hình mũi tên
cất cánh từ mùa đông của những nghìn năm trước
bay miên man sang thế kỷ này vẫn đội hình không đổi
chỉ có thể đổi thay khát vọng chân trời
Những đôi cánh kéo khuông trời chuyển dịch
mũi tên xâu từng tảng mây trắng
xuyên qua mùa bão gió
xuyên qua những giá lạnh mùa đông cho một miền di trú
tiếng kêu thảng nỗi buồn biệt ly
Cứ mỗi lần ngước lên bầu trời tôi tự hỏi
có mật chỉ nào mà bầy sếu chỉ bay theo hình mũi tên
đội hình bay lập trình những nghìn năm
một mũi tên mở cánh tự do
tự do không gian
tự do dịch chuyển
kể cả không gian khác thói quen mình
trong thế giới từng ngày lồng nhau khát vọng
15/10/2013
Rửa xuân
Đầu năm xuống sông Đà
vốc một vốc nước rửa mặt
thấy nước rần rần chảy dọc cơ thể
thấy mùa xuân cây vườn thức lộc
xuyến chi gọi mùa áo trắng phơi mây
Vốc lên vốc nữa
mắt sáng trời non Tản
ngọn Ba Vì đang tu trong mây
núi tinh luyện để thành tĩnh tại
gió vuốt ve vẫn đứng tạc trời
Mùa xuân mãi trẻ đời người toan già
chưa kịp hẹn trăng đêm đã gà gáy
chưa đính ước ngày, ngày đã hoàng hôn
vốc một vốc thấy tay đầy biển
thấy cả những mặt người cũ mới
Đầu năm ra sông rửa mặt
tôi rửa mặt mình hay vừa rửa trần gian
tôi vốc sông rửa bụi quá khứ
vốc lên sự thật rửa về ngày mai
Làng Hạ Bì, Xuân Lộc,5/2/2019 (mùng 1 tết Kỷ Hợi)
Trong bình rượu bìm bịp
Đã rượu rồi, đôi mắt còn giương lên
trắng hận
giương một cái nhìn muốn nổ tung bình
Rượu không phải ngâm bìm
rượu ngâm số phận
ngâm những đường bay, ngâm trời xanh
và bầu trời chết trương trong màu rượu
Bổ gì, rượu bìm bịp?
khi ta uống là cạn li xác chết
ta uống cả những tiếng kêu thảm thiết
vẫn đang còn vỗ cánh ở ngoài kia
27/3/2014
Sáng nay, mùa Vu Lan
Sáng nay tôi đi qua heo may
sông Đà nằm trong sương giãi bày
thu vừa qua nắng hạ
gấp lại mùa rạc ve
không gấp được những cuộc đời gánh đa đoan nẻo gió
Sáng nay tôi đi qua đôi mắt
ai đứng kia bỏ lửng chân trời
những vệt nắng lỡ thì còn níu áo
dẫn tôi về Thanh Thủy mùa Vu lan
cây nhãn trước sân trĩu cành mà đâu bóng mẹ
đâu nghĩ mùa nay mẹ mãi xa rồi
nén hương con dâng, cây cau đứng chong chong và giàn trầu rủ lá
Vu lan mồ côi tôi đứa trẻ già
Cho tôi đong lại ngày thu trẻ
đã mờ xa ở phía sương rơi
cho tôi vay một nụ em cười
vá lại vết bầm trong thớ người muối mặn
dẫu có thể không bao giờ vá được
như tôi vừa vá rỗng trong tôi
Sáng nay tôi đi qua heo may
sông Đà cạn vắt dòng lên hoang sóng…
*Mùa Vu lan đầu tiên không Mẹ, 19/8/2018
(Mùng 9 tháng Canh Thân, Mậu Tuất)
Ở Xuân Lũng giờ này
Sông Thao nằm cong giặt những đụn mây
phơi ngang chiều Xuân Lũng
tôi bay bằng đôi cánh cảm xúc quanh những gò đồi
chim sẻ ríu ran gọi mùa về trên vòm cây tháng tư
hoa xoan vừa thoát tục
Tôi đi ngang bước chân em thời nhí nhảnh thiếu nữ
con đường sỏi tung tẩy tóc đuôi gà trong trò chơi trốn tìm
đi ngang một mỉm cười
đựng trong chiếc vại sành giấu kỷ vật
giấc mơ hồi hộp dậy thì
Lúa đang hạt, sông đang sửa soạn đầy
khói chiều miên man hôn lên nhũ xuân dịu dàng Xuân Lũng
vẳng tiếng gầu khua gầy mắt giếng sao khuya
hoa xoan rụng đầy tóc tuổi 18
còn một mùa hoa đắng đót khóc sau vườn
dẫn tôi về những viên sỏi trọc đầu rúc rích trong trò chơi Ô ăn quan
về đâu nữa trong em, cánh cửa bảo tàng ký ức tâm hồn
còn dâng hiện vật?
Ngoài kia sông Thao nôn nao xuôi, bỏ lại tôi mắc cạn lưng đồi
mắc cạn bầu ngực em hổn hển ngõ vắng
tôi lần cởi từng nút xuân Xuân Lũng
Phú Thọ, 21/4/2014
Bài hát của chiếc giầy
Vang lên tiếng rống đàn bò trong chập choạng hoàng hôn
đồng cỏ ngân điệu gió
tiếng móng gõ mỏng dần trên con đường gập ghềnh xa
bài hát của chiếc giày cất điệu
điệu bàn chân nhấc từng bước người
Tôi nghe ngữ điệu và tiết tấu từ xa xưa xưởng thợ
ghim những mảnh ký ức
những miếng da uốn lượn khuôn hình bằng nghệ thuật cắt dán
những bàn tay khâu sức bền năm tháng
khâu đắng đót buồn vui, khâu hy vọng
Và ở đó có cuộc đời vừa bước ra khỏi giày
lại có cuộc đời vừa tự buộc trong giày
cùng thắt cởi một sợi dây thời vận
cả những bàn chân rộp phồng rỉ máu
nhốt trầm tích những nẻo đường sinh kế và chinh phạt
Chiếc giày ngân số phận những bước chân
ngay phút cờ hoa và rền rã kèn đồng
có ai nghe được khát vọng con đường mà nó thích
ngoài tất thảy mệnh lệnh?
Ngoại trừ khúc bi ca người thợ
khâu cả đời mình lên số đo chân người khác
1/9/2014
Giăng mắc
Chày thậm thụt em nếp thơm mùa mới
lòng cối đá đựng dẻo nụ cười
thình thịch thùm thụp
lườn cong xỏa yếm
tơ tằm giăng ai từ độ mùa xuân
Bánh dầy dính tôi đầy lên môi xưa
má lúm đồng tiền xoắn mắt giai tơ
mớ bảy mớ ba phấp phới hội làng thi nhau thình thịch
kìa em ngày xưa
hay em bây giờ
dậy thì mắt nhau con đê bờ cỏ
trăng cởi nụ nhau thả hương vào gió thả trời ngẩn ngơ
Trời rót hương em vào tôi Tây Hồ
lá sen mở lòng bọc thơm mùa cốm
tôi đi trong xưa hay vừa em sen
tôi đi mùa thu
em còn ngực hạ
nhịp chày hồn xưa, hồn xưa ướp thời gian truyền lại
Ai đâu thì đâu tôi còn hẹn cũ
lời hẹn ngàn năm buộc tôi giăng mắc, buộc tôi men bút
là tôi mắc nợ một làn hương xưa
4/9/2020
Giọng
Có người ngọng thành quen đến nỗi quên mình ngọng
ngữ âm lạc mãi vùng hoang ngữ
méo đi ngược tròn, tròn đi méo giọng
ngọng ở góc làng, ngọng loanh quanh nửa quê nửa phố
ngọng lên xe hoa
ngọng nhà không số
ngọng huyên thuyên vào cả diễn đàn
Như buổi sáng khấp khểnh tiếng chim lạc điệu
gặp xóm ngọng đàn, gặp ngày ngọng lẻ
cũng lẽ thường, chẳng có gì đáng kể
chỉ ngại thói đời ngọng cả tư duy
Nhưng sự ngọng không dễ cắt rốn thói quen cố hữu
như một ngày qua ngõ gặp bước chân ngọng phố về làng
có con đường ngọng cả bàn chân
có đôi mắt ngọng nhìn sự thật
Trong thế giới đa thổ ngữ và đa giọng diễn đàn
cả một bầu trời ngữ âm cất cánh
chỉ sợ khi sự ngọng không còn biết cách lặng im
và đáng sợ hơn giữa mập mờ ngữ điệu
không biết giọng kia ngọng thật
hay vờ?
26/8/2011
TRẦN QUANG QUÝ
- Thơ 1-2-3 Võ Hoàng Phương: Đợi ngày mai êm cát in lại dấu chân hương sắc núi rừng
- Kỷ niệm nhỏ với nhà văn Phù Thăng
- Thơ 1-2-3 Hà Nguyên: Gió thổi cô đơn tan vào mây trắng
- Khóc giữa trời xanh: Nỗi oan khuất và thân phận bi thương của thái sư Lê Văn Thịnh
- Truyện ngắn Trần Minh Hợp: ‘Vĩnh Long là tỉnh giáp biển’
Sức nặng thơ là gì?
Bài thơ: Rửa xuân có năng lượng thơ rất nặng. Nó giống như cú đấm vào tinh thần và tâm hồn tôi khi đọc lên vậy.
Đầu năm xuống sông Đà
vốc một vốc nước rửa mặt
thấy nước rần rần chảy dọc cơ thể
thấy mùa xuân cây vườn thức lộc
xuyến chi gọi mùa áo trắng phơi mây
Vốc lên vốc nữa
mắt sáng trời non Tản
ngọn Ba Vì đang tu trong mây
núi tinh luyện để thành tĩnh tại
gió vuốt ve vẫn đứng tạc trời
Mùa xuân mãi trẻ đời người toan già
chưa kịp hẹn trăng đêm đã gà gáy
chưa đính ước ngày, ngày đã hoàng hôn
vốc một vốc thấy tay đầy biển
thấy cả những mặt người cũ mới
Đầu năm ra sông rửa mặt
tôi rửa mặt mình hay vừa rửa trần gian
tôi vốc sông rửa bụi quá khứ
vốc lên sự thật rửa về ngày mai
Làng Hạ Bì, Xuân Lộc,5/2/2019 (mùng 1 tết Kỷ Hợi)
Cảm giác như chao đảo, để cân bằng lại tôi phải làm một bài thơ
tôi thành thực với bản thân khi chạm gió đông đêm về
ngoài xa kia binh fminh lóng lánh trên sân ga
bước chân ngập ngừng ngoảnh lại
tiễn đưa đi mùa ấm áp
tôi thành thật trở lại tôi khi chạm vào gió đông năm khác
mùa lạnh tràn trề miên man mải miết
nhú mầm xanh tràn thân đê thật rộng
đáy lòng mình khép lại …một lần yêu
Hoa Phong.