Có cái chết làm người ta biết mình phải sống// Đâu những hiền nhân… những điều tồi tệ/ Bật lên niềm kiêu hãnh văn chương// Bật lên một lịch sử khác cho tương lai dân tộc/ Từ “Hồ Quý Ly” đến “Mẫu Thượng Ngàn”…/ Trong lặng im tột cùng ông là Nguyễn Xuân Khánh… thế thôi.
Thơ 1-2-3 mỗi bài thơ là chỉnh thể độc lập gồm 3 đoạn, 6 câu.
Đoạn 1 chỉ có 1 câu gồm tối đa 11 chữ hoặc ít hơn, đồng thời cũng là tên bài thơ, nhằm tránh trùng lắp tên những bài thơ đã xuất hiện.
Đoạn 2 có 2 câu, với mỗi câu tối đa 12 chữ hoặc ít hơn. Còn đoạn 3 có 3 câu, với mỗi câu tối đa 13 chữ hoặc ít hơn. Chữ càng tinh lọc càng đa nghĩa càng giá trị.
Đề tài Thơ 1-2-3 hoàn toàn tự do, nội dung chủ yếu đi từ ngoại cảnh dần vào chiều sâu nội tâm tác giả muốn biểu hiện.
Đặc biệt khuyến khích tính độc lập từng câu thơ trong mối tương quan toàn bài, đồng thời giữa câu 1 và câu 6 có tính hô ứng để nội dung bài thơ chặt chẽ, thống nhất trong một không gian thẩm mỹ riêng biệt.
Có cái chết làm người ta biết mình phải sống(*)
Đâu những hiền nhân… những điều tồi tệ
Bật lên niềm kiêu hãnh văn chương
Bật lên một lịch sử khác cho tương lai dân tộc
Từ “Hồ Quý Ly” đến “Mẫu Thượng Ngàn”…
Trong lặng im tột cùng ông là Nguyễn Xuân Khánh… thế thôi.
Mưa tháng bảy gột lòng nhung nhớ
Cõi chúng sinh hương khói nguyện cầu
Hữu duyên trao nhận tấm lòng cho nhau
Bỏ buông được mất luân hồi trả vay
Những nghiệp ác như tờ giấy nợ
Trả hiện đời hoặc ở mai sau.
Sen một đóa tĩnh tâm khoe sắc
Đẹp thanh tao bức tranh tố nữ
Hoa trắng trời cao tĩnh lặng sang mùa
Soi má thắm mắt mơ huyền ảo
Giữa đen bùn khuôn đài trắng trinh
Ai tao nhân mặc khách lúc xao lòng…
Đạo làm người chữ đầu tiên là học
Cũng giản đơn như: ăn, nói, gói, mở(**) hằng ngày
Hiểu nghĩa nhân Cù Lao chín chữ(***)
Tháp bút viết lên trời cao, thăng Long về hội tụ
Đất nước mấy nghìn năm trường văn, trận bút
Đau đời để hiểu nghĩa đời hơn…
Tôi nghe tiếng chuông vỡ ra rất vụn
Ký ức trăng chùa Từ Đàm
Say khướt… từ bi
Mắt tôn nữ ngoan hiền, miền sông Hương núi Ngự
Tháng bảy có hề chi tôi như là khói
Nhớ người ở trọ trần gian.
VÕ VĂN TRƯỜNG (QUẢNG NAM)
______________
(*) Xúc cảm từ điếu văn của nhà văn Nguyễn Quang Thiều tiễn biệt nhà văn lão thành Nguyễn Xuân Khánh vừa mới qua đời.
(**) Học ăn, học nói, học gói, học mở.
(***) Cù Lao chín chữ: (Sinh, cúc, phủ, súc, trưởng, dục, cố, phục, phúc) ý nói công lao trời biển của cha mẹ với con cái.
