Biển - Tiểu thuyết Trương Anh Quốc - Kỳ 1

VHSG- Nhà văn Trương Anh Quốc là một trong những thành viên sáng lập trang Văn học Sài Gòn, tác giả 2 tiểu thuyết và 3 tập truyện ngắn. Là cây bút văn xuôi sở trường về đề tài biển, mới đây với tiểu thuyết du ký Sóng (NXB Hội Nhà văn) anh đã được trao Giải thưởng Hội Nhà văn TP.HCM năm 2019. Mười năm trước, tiểu thuyết Biển của Trương Anh Quốc cũng đã đạt Giải nhất Văn học Tuổi 20 lần thứ IV năm 2010 do NXB Trẻ phối hợp Hội Nhà văn TP.HCM tổ chức sau khi anh đoạt giải nhì cuộc thi này ở lần thứ III với tập truyện ngắn Sóng biển rì rào. VHSG xin trích giới thiệu một vài kỳ tiểu thuyết Biển vốn mang dấu ấn quan trọng trong hành trình sáng tác của Trương Anh Quốc.

Chai dầu khuynh diệp

Người Việt ai mà chẳng có một lần xức dầu trong đời. Không tự xức thì người khác xức cho; từ lúc mới sanh, con nít đã quen mùi với dầu; khi kiến cắn dầu làm tan nọc độc, trầy xước tay chân cũng xức một chút dầu cho sát trùng mau lành. Chẳng thế mà người phụ nữ nào nằm cữ cũng sực mùi dầu. Xua muỗi, đuổi tà ma, khử mùi hôi hám hay nhử bố đứa nhỏ, ta cứ quen gọi ấy là dầu đẻ. Ngay cả trai tráng khỏe mạnh cũng có không ít người ghiền dầu, thỉnh thoảng quẹt mũi cho thơm, cho ấm, lại thông mũi mát họng. Với thủy thủ, trong bịch thuốc như mo cau cơm không thể thiếu chai dầu.

Sau mấy ngày nằm neo tàu vào cảng trả hàng. Nhận hàng khỏe re như bò kéo xe, bên tàu chứa bơm thẳng vào tàu của mình. Đi ca chỉ việc mở van cho dầu chảy vào các hầm hàng theo sơ đồ có sẵn. Có Loading master⁽¹⁾ lên tàu để kiểm tra và theo dõi quá trình làm hàng, đồng hồ điện tử hiện số lại còn thước dây, dầu không thể sai một phân. Thứ dầu đen thui này có ăn gian làm gì, mà cũng chẳng cần ăn gian làm gì; mình chỉ có nhiệm vụ chở, đủ thiếu có Loading master, kiểm định lo. Thủy thủ đi ca chỉ việc canh tràn dầu và dây nhợ có chùng có căng quá không. Nếu thấy bất thường thì báo cho sĩ quan đi ca. Sĩ quan báo Loading master cho tàu lai dắt kéo căng hoặc thả chùng bớt một chút.

Còn khi trả hàng, hơi dầu thô nóng ran cả mặt boong và bốc mùi trứng thối. Trong hỗn hợp dầu mỏ lấy từ lòng đất không biết bao nhiêu khí độc, nào là metan, nào axit sunfua, các hydro cacbon không no… Dầu mỏ trong quá trình vận chuyển và bơm lên nhà máy luôn được hâm sấy bằng hơi nóng để chúng luôn ở dạng lỏng. Khí trơ được bơm vào hầm hàng chống cháy nổ. Mùi IG⁽²⁾ cùng với khí độc từ hầm hàng bốc lên, quyện vào điều hòa luẩn quẩn trong tàu nhức đến tận óc.

Chế độ trả hàng, các máy móc làm việc nặng nề nhất. Thuyền viên trên tàu cũng làm việc nhiều nhất để đảm bảo tàu trả hàng an toàn, không xảy ra cháy nổ, tràn dầu hay sự cố dừng bơm hàng đột ngột. Đây là lần trả hàng đầu tiên nên rất khó. Các máy móc thiết bị không biết làm việc có trơn tru không vì chưa có điều kiện thử với công suất cao nhất.

Đang lúc bơm hàng, cái nồi hơi lại giở chứng, tắt ngúm. Nhận hàng thì không sao nhưng trả hàng mà nồi hơi không đốt được là không có hơi để chạy bơm tua bin. Không như các loại hàng rời hay hàng nguyên kiện khác, dầu thô chỉ được máy móc của chính tàu bơm lên. Không có hơi, quá trình làm hàng bị dừng. Sự cố, tàu sẽ bị trễ so với thời gian quy định. Thời gian nằm trong cầu cảng nhiều hơn bao nhiêu sẽ bị bồi thường hợp đồng bấy nhiêu, mỗi giờ là mấy trăm ngàn đô la.

Thuyền trưởng Benyti gọi điện cho Máy trưởng giục bên máy phải khắc phục nhanh chóng sự cố. Máy trưởng Sanjiaya xuống buồng máy cứ réo ầm lên:

– Why?

Máy hai lầm lũi không dám nhìn mặt Máy trưởng. Mấy người xớ rớ, chỉ có Jollia và In kiểm tra tìm nguyên nhân sự cố. Máy trưởng lại bên In hỏi:

– Tại sao hư?

– Tôi đang tìm…

Hai tiểu thuyết “Sóng” và “Biển” của Trương Anh Quốc

Từ hôm bữa đến nay, các máy móc thiết bị nào không hoạt động được Máy trưởng đều hỏi In tại sao, làm như In quản lý tất cả máy móc không bằng! Máy tư La cũng cùng một giuộc, chẳng bao giờ chịu suy nghĩ, chẳng chịu đọc sách để biết nguyên lý hoạt động của máy móc mình quản lý, cứ làm việc hùng hục, được cái khỏe cơ bắp. Đúng là tứ chi phát triển! La cũng bảo:

– Tìm nhanh lên!

– Không phải việc của mày!

In trợn mắt quát lại. Mày là thứ gì mà ra lệnh cho tao? La ăn theo Máy trưởng. Ghét nhất kẻ dựa hơi, có phải việc của nó đâu, mà có phải việc của In đâu. In đã kiểm tra, phần điện không việc gì, đánh lửa tốt, các bảo vệ tốt, phần tự động không có báo lỗi… Nồi hơi muốn đốt được phải có dầu và gió cũng giống như một cơ thể sống, bịt mũi chết bịt mồm cũng chết.

Máy hai Jollia bảo Máy ba Kumar kiểm tra thử bơm dầu và đầu bép phun. Tháo phần đầu phun, y nguy! Cái đầu phun bị bít không phun dầu được. Máy ba vệ sinh lắp lại, đốt ngon ơ. Áp suất hơi tăng lên vù vù. Bơm bắt đầu chạy lại. Máy trưởng lật đật vào xưởng gần đó gọi điện cho Thuyền trưởng.

– Thưa ngài Thuyền trưởng, tôi đã khắc phục được rồi…

– Rất tốt! Cảm ơn nhiều. Bada sahab⁽³⁾ giỏi quá!

– Việc nhỏ ấy mà, có gì đâu!

Máy trưởng quay ra chưa hết mừng thì áp suất hơi trên đồng hồ vùn vụt tăng, tăng một cách không kiểm soát được. Hóa ra áp suất hơi cao quá cũng không tốt, chỉnh nhiên liệu vào chưa đúng chưa ổn định. Phần tự động điều chỉnh đóng mở van xả hơi thừa về két lâu nay bị kẹt nên phải mở van bằng tay. Mỗi lần tăng giảm vòng quay bơm tua bin áp suất hơi lại thay đổi. Để duy trì áp suất hơi ổn định Máy hai Jollia chạy lên chạy xuống liên tục để cân chỉnh. Các bơm hàng do Máy hai quản lý. Máy trưởng thấy áp suất hơi tăng cứ hỏi tại sao, tại sao. Câu cửa miệng của Máy trưởng là why. Máy trưởng lãnh lương cao chót vót, cao thứ nhì trên tàu, chỉ sau Thuyền trưởng mà hỏi thế thì người nào làm Máy trưởng chẳng được!

Máy hai sợ Máy trưởng một phép, răm rắp tuân lệnh bất kể đúng sai chẳng dám hỏi lại một câu. Anh ta nhìn thấy Máy trưởng như gà gặp rắn. Có lần In hỏi đùa: “Tay nghề anh cao, Máy trưởng lại dở ẹc, cớ sao anh lại sợ ông ta thế?” Jollia xoa hai tay cười đáp: “Ông ấy là cấp trên của tôi mà!” In lắc đầu: “Không việc gì phải sợ cả!”. “Người Ấn chúng tôi là thế!”.

Trong tổ máy chỉ có Jollia và In làm việc hợp ý nhau nhất. Với hai người này dù sự cố máy móc hay điện tự động gì cũng khắc phục được hết. Máy trưởng chỉ ngồi chơi xơi nước còn Máy hai là người chịu trách nhiệm chính về kỹ thuật của bộ phận máy. Máy ba, Máy tư gặp việc không xử lý được cũng gọi Máy hai Jollia. Nhất là Máy tư gặp thứ gì cũng kêu. Chỉ giỏi to mồm và làm việc cơ bắp, đụng đến kỹ thuật là tịt mà thứ gì cũng đòi tháo ra xem thử. Đã thế lại chẳng chịu đọc tài liệu, rảnh là đọc lén email trong máy tính rồi coi phim sex. Không biết lý thuyết và suy luận logic, cứ thực hành thì mọi thứ đều là vật thí nghiệm.

Máy hai không nề hà việc gì, bao sân toàn buồng máy. Gặp sự cố Gupta cuống quýt, cái miệng chách chách chách hỏi tại sao, tại sao còn Jollia bình tĩnh xử lý. Jolly thường cùng In đọc tài liệu, bản vẽ để tìm ra nguyên nhân, cùng nhau thảo luận đưa ra những ý kiến. Jollia thường hỏi: “Theo tôi, có thể phần tử, thiết bị này hỏng, còn ý cậu thì thế nào?”. In cùng Jollia đưa ra những khả năng rồi đo đạc tìm nguyên nhân chính xác để xử lý triệt để hỏng hóc một cách nhanh nhất. Khi tìm đúng bệnh hay xử lý xong, hai người thường bắt tay nhau chúc mừng. Lúc ấy Jollia cứ đưa ngón tay cái lên nháy mắt với nghĩa là You are number one⁽⁴⁾. In cũng cười đưa ngón tay cái đáp lại.

Jollia chạy lên chạy xuống ba bốn tầng cầu thang dài thượt như con thoi, mồ hôi ướt đẫm, mùi cà ri bốc ra nồng nặc. Chạy được vài giờ Máy hai bị chuột rút ngồi bệt xuống sàn. Hai tay anh nắn bóp hết bắp chân này đến bắp đùi kia. Jollia nhăn nhó kêu đau, bắp chân bắp đùi sưng lên, mặt mày anh sạm lơ sạm lắc. Da anh đen thui, càng xám ngắt. Mặt anh từ xám dần dần chuyển sang tím, đôi mắt nhăn nheo nhắm nghiền trông thật tội nghiệp. Chuông điện thoại lại reo reng reng reng, trên boong lại gọi anh nữa rồi. Nghe chuông điện thoại giục, Jollia ráng ngồi dậy, mới cà nhắc đi được mấy bước bỗng thụp xuống rồi nằm lăn quay ra sàn.

Jollia bị xỉu hay là bị tăng xông? Máy ba Kumar hoảng quá kêu to tên: Koramangar rồi Jollia cho anh tỉnh lại. Cũng may không việc gì, Máy hai chỉ bị đau quá mà ngất thôi. Sàn nồi hơi nóng hầm hập lại không thoáng gió nên thiếu oxy. In cùng Máy ba Kumar cầm tay chân khiêng anh vào trong xưởng cho mát và thoáng hơn, lấy đỡ giẻ sạch xấp lại đút dưới gáy cho anh làm gối. In cùng Máy ba mỗi người nắn bóp một chân, bắp chân căng cơ cứng ngắc. Xoa bóp một hồi chẳng ăn thua, In như chợt nhớ ra điều gì vội chạy về phòng.

(Xin xem tiếp kỳ 2)

_______________________